Urząd Gminy Godów

godziny pracy urzędu:
Pn: 7:00 – 17:00 ; Wt – Cz: 7:00 – 15:00 ; Pt: 7:00 – 13:00
ul. 1 Maja 53
44-340 Godów
tel.:
+48 32 476 50 65
fax:
+48 32 476 51 00

Łaziska

Sołectwo Łaziska

Wieś w zachodniej części gminy, posiada najpiękniejsze widoki krajobrazowe na całą okolicę Olzy w kierunku Beskidów. Posiada najcenniejszy zabytek w regionie - pochodzący z 1467 roku kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych oraz XIII - wieczny krzyż pokutny wmurowany w kamienne ogrodzenie kościoła. Szkoła podstawowa to budynek z 1927 roku, zachwyca swym belwederskim stylem, była i jest wraz z budynkiem remizy strażackiej centrum życia kulturalnego i działalności społecznej wsi.

Strona internetowa sołectwa.

Herb sołectwa

Herb sołectwa Łaziska

 

 Z kart historii

Początki: osada powstała w średniowieczu. Brak jednak wzmianek źródłowych z tego okresu. Łaziska były bogatą wsią położoną przy drodze królewskiej „via regia”. Nazwa osady pochodzi od wyrazu łaz, który oznaczał grunt uprawny na miejscu wykarczowanym, czyli wyciętym lub wypalonym w lesie. Spotykamy wiele miejsc o identycznych lub podobnych nazwach. W ich pobliżu, na skraju dzisiejszego lasu pomiędzy Łaziskami i Wierzniowicami, istniała prawdopodobnie nieistniejąca dziś osada - średniowieczna Zimna Wódka.

Gmina: Łaziska były odrębną gminą, posiadały w pieczęci wyobrażenie rośliny o trzech dużych liściach. Sołtysami byli m.in.: Jan Wawrzyczny, Jurek Adamczyk, Tomasz Wodecki i Antoni Stańkusz.

Dwór: w XVI w. Łaziskami władali kolejno Jerzy i Jan Lyschka z Lutyni, Adam Trdla z Witkowic, Planknarowie i Adam Oderski. Potem, od 1602 r. wieś i folwark jako własność kameralna dzieliły losy Wodzisławia. W II poł. XIX. właścicielką dworu została Marie von Steinkeller. Folwark, zbudowany przez Oderskiego istniał tu od XVI w. W okresie przynależności wsi do panów stanowych w Wodzisławiu „siedział na nim” zarządca (amtman, verwalter). W 1845 r. we dworze hodowano 3430 owiec rasy merynos. Ostatnimi właścicielami dworu byli Larisch-Moennichowie z Karwiny. Zomek (dwór) znajdował się wraz z budynkami gospodarczymi zamkniętymi w czworobok na skraju wsi (w miejscu dzisiejszego parku, po obu stronach ulicy). Zniknął z powierzchni ziemi w II połowie XX w. W niewielkim parku ostała się tylko niewielka lodownia. W XIX w. miejscowy dwór należał do najlepszych w powiecie rybnickim. Około 1886 r. chowano tu jeszcze 26 koni, 127 sztuk bydła, w tym 71 krów, 730 owiec i 30 świń, a cały majątek liczył 523 ha. W początkach XX w. w Łaziskach, na skraju lasu zbudowano dużą leśniczówkę, którą zajmowała jeszcze po I wojnie światowej Marie von Steinkeller. Przebudowany ostatnio obiekt będzie pełnił funkcję restauracji i hotelu.

Kościół: tutejsza drewniana świątynia z XV w. należała jako filia do parafii w Godowie. Niektórzy badacze przypuszczają, że dzieliła czasowo losy parafii w Niemieckiej Lutyni. Kościół został odnowiony w 1736 r., XIX w. i 1949 r. W 1870 r. drewnianą zakrystię zastąpiono murowaną. Posiada zrębową konstrukcję oraz dominującą wieżę zwieńczoną izbicą. Gruntowny remont zniszczona świątynia przeszła w latach 1997-2001. Odkryto i udostępniono cenne szesnastowieczne polichromie na ścianach nawy i prezbiterium. Przedstawiają one m.in. sceny pasyjne i zmartwychwstania oraz sceny z Biblii, a także jej fundatorów w szlacheckich strojach. W ścianie świątyni znajduje się ślad po pocisku, który w 1945 r. wpadł do nawy i nie eksplodował.

Oświata: pierwsza, drewniana szkoła powstała tu w latach 30. XIX w., a w latach 80. została rozbudowana. Około 1860 r. należało do niej 122 dzieci. W latach 1862-1900 nauczycielem był Paul Grabowski. Co ciekawe, w końcu XIX w. uczył tu także syn miejscowego karczmarza, Jan Adamczyk. Nową szkołę zbudowano w Łaziskach w latach 20. XX w. według projektu przeznaczonego dla Łazisk Górnych. Omyłkowo zwieziono materiał i rozpoczęto roboty w Łaziskach Rybnickich.

Gospodarka i mieszkańcy: w wiosce mieszkało pierwotnie 24 kmieci. U schyłku XVI w. Adam Oderski zlikwidował 11 takich gospodarstw. Część rozparcelowano na zagrodnicze. Około 1780 r. było tu 12 siodłaków, 11 zagrodników i 14 chałupników. W latach 20. XIX  w. uwłaszczono gospodarstwa kmieci. W 1845 r. w 66 domach mieszkało 485 osób, w tym 19 Żydów, a w 1860 r. - 543 osoby w 103 gospodarstwach . W 1940 r. Łaziska liczyły 1024 osoby. Poza wsią, w dolinie Leśnicy ciągnęły się do XIX w. potężne stawy. Działały tu dwa młyny. Jeden z nich posiadali przez pokolenia Musiołowie: Szymon, Tomasz, Franciszek. Od wieków istniała też karczma. Karczmarzami byli na przełomie XIX i XX w. Łuskowie (kolejno: Maciej, Franciszek i Józef).

Życie społeczne: działał tu chór „Echo”, kluby sportowe (obecnie „Polonia” z sekcją piłki nożnej i judo). Łaziszczan uważano za wielkich „Poloków”.

Zabytki i osobliwości: zamieszkiwali tu m.in. Wodeccy, Widenkowie, Okoniowie, Kubiniokowie, a także potomkowie założycieli pobliskiego Kraskowca - strzelca Kraski. Urodził się tu prof. Jan Szyrocki, współtwórca chóru Politechniki Szczecińskiej, a na miejscowym cmentarzu można było czasem spotkać Zbigniewa Wodeckiego. Przebywała tu Katarzyna Szymon, śląska „stygmatyczka”. Łaziska zachowały tradycyjny układ przestrzenny i miejscami „swojski” klimat wsi sprzed kilkudziesięciu lat.

  

Opis pochodzi z książki "Wspólne ścieżki - gminy na królewskim szlaku" autorstwa Daniela Jakubczyka

do góry