Ewakuacja

Definicja pojęcia

Ewakuacja polega na przemieszczeniu ludności z rejonów, w których przebywanie może zagrażać ich życiu lub zdrowiu do rejonów bezpieczniejszych.

Ewakuacja jest jednym ze środków zbiorowej ochrony ludności i ma na celu ochronę życia i zdrowia ludzi (jeżeli możliwe także zwierząt), ratowanie mienia, w tym zabytków ruchomych oraz ważnej dokumentacji, w przypadku wystąpienia zagrożenia uzasadniającego konieczność przemieszczenia ludzi i innych wskazanych zasobów do miejsc bezpiecznych.

Konieczność przeprowadzenia ewakuacji może mieć miejsce w różnych stadiach niebezpiecznego zdarzenia. W praktyce najczęściej przeprowadza się ewakuację po wystąpieniu niebezpiecznego zdarzenia (np. pożaru, wybuchu). Ewakuacja może mieć także charakter prewencyjny, tzn. być prowadzona profilaktycznie z terenów i obiektów, w stosunku do których stwierdzono symptomy zbliżającego się zagrożenia (powódź, skażenie chemiczne).

Rodzaje ewakuacji

Ewakuacja I stopnia

Niezwłoczne, doraźne przemieszczenie ludności (zwierząt, mienia) z obszarów lub obiektów, w których wystąpiło nagłe, bezpośrednie zagrożenie (przykładowo pożar, huragan, katastrofa komunikacyjna, awaria przemysłowa) poza strefę zagrożenia, w celu ratowania życia i zdrowia. Ewakuacja I stopnia ma związek z działaniami ratowniczymi prowadzonymi na miejscu zdarzenia, w strefie bezpośredniego zagrożenia, a do jej przeprowadzenia wykorzystuje się najczęściej siły i środki podmiotów ratowniczych (straż pożarna, jednostki ratownicze).

Ewakuacja II stopnia

Uprzednio przygotowane i planowe przemieszczenie większej liczby ludności (zwierząt, mienia) z zagrożonego terenu w związku z groźbą wystąpienia lub wystąpieniem zagrożeń wielkoobszarowych, innych niż zagrożenia militarne (przykładowo zagrożenie powodziowe, zagrożenie uszkodzeniem obiektów hydrotechnicznych, poważne awarie w zakładach przemysłowych, zagrożenie radiacyjne, pożary obszarów leśnych). Ten rodzaj ewakuacji dotyczy ewakuacji z obszarów o zagrożeniu potencjalnym np. z terenów lub stref zalewowych, terenów przyległych do zakładów przemysłowych oraz innych rejonów przyległych do obiektów stanowiących potencjalne zagrożenie dla ludności, zwierząt lub mienia w przypadku ich uszkodzenia lub awarii. Ewakuację II stopnia uruchamia się w sytuacji wystąpienia symptomów, oznak zbliżającego się zagrożenia.

Ewakuacja III stopnia

Uprzednio przygotowane i planowe przemieszczenie większej liczby ludności (zwierząt, mienia) z zagrożonego terenu w związku z groźbą wystąpienia lub wystąpieniem zagrożeń wielkoobszarowych w czasie zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa, w czasie kryzysu polityczno-militarnego oraz wojny i podwyższonej gotowości obronnej państwa.

Ile osób ewakuować?

Nie da się precyzyjnie określić liczby osób podlegających konieczności ewakuacji, gdyż ewakuacja będzie zawsze uzależniona od wielkości i rodzaju zagrożenia. Przykładowo, w przypadku wybuchu lub innej awarii w elektrowni Detmarovice, której efektem będzie znaczne zanieczyszczenie powietrza substancjami lub gazami chemicznymi (skażenie chemiczne), ewakuacji podlegać może przygraniczna część sołectw Godów i Łaziska. Z kolei w przypadku zdarzenia radiacyjnego w niebezpiecznej odległości od terenu gminy, ewakuacji będzie podlegać cała gmina tj. ok. 13 500 mieszkańców.

Ewakuacja czy samoewakuacja?

Przy realizacji procesu ewakuacji należy stosować zasadę dobrowolności z uwzględnieniem określonych obowiązków ustawowych. To mieszkaniec decyduje ostatecznie, czy chce poddać się procesowi ewakuacji, czy też nie.

W związku z dynamicznym rozwojem motoryzacji w ostatnich 20 latach (zdecydowana większość rodzin na terenie Gminy Godów posiada własne samochody), ocenia się, że w procesie ewakuacji, zarówno II jak i III stopnia, dominującą rolę będzie odgrywała samoewakuacja mieszkańców. Samoewakuacja może wystąpić przed podjęciem decyzji o planowej ewakuacji, jak również w czasie jej trwania.

Szacuje się, że ten rodzaj ewakuacji będzie elementem dominującym w procesie masowego przemieszczenia ludności gminy w miejsca bezpieczne. Liczbę ludności Gminy Godów, która podda się samoewakuacji z obszarów zagrożonych, szacuje się na 80 % ogółu ludności zamieszkałej w rejonach potencjalnego zagrożenia, przewidzianych do ewakuacji. Osoby te ewakuują się same przy użyciu posiadanych samochodów i innych środków transportu.

Ewakuacja pozostałych osób prowadzona będzie z pomocą gminy. W tym celu wykorzystane zostaną gminne środki transportowe (np. autobus gminny), siły i środki ochotniczych straży pożarnych, środki służące do przewozu osób pozyskane na podstawie zawartych porozumień z przedsiębiorcami (przewoźnikami) lub w drodze nałożonych świadczeń rzeczowych.

Powiadomienie mieszkańców o zarządzonej ewakuacji II lub III stopnia

strona internetowa godow.pl
media społecznościowe (Facebook)
syreny alarmowe
przewoźne urządzenia głośnomówiące będące w dyspozycji PSP, OSP, Policji
telefoniczne lub e-mailowe powiadomienie GJO oraz innych podmiotów z terenu gminy

Zalecenia dla osób ewakuowanych

Mieszkańcy podlegający ewakuacji powinni:

1. przygotować się do opuszczenia rejonu zagrożonego,
2. zabrać ze sobą niezbędne dokumenty, posiadane środki ochrony przed skażeniami, rzeczy osobiste, podręczną apteczkę oraz żywność na trzy dni,
3. bagaż powinien być spakowany w sposób umożliwiający łatwe jego przenoszenie (waga bagażu nie powinna przekraczać 20 kg na osobę dorosłą),
4. odpowiednio zabezpieczyć opuszczane domy i mieszkania poprzez wyłączenie gazu, prądu, wygaszenie pieców, zamknięcie drzwi i okien ,
5. pozostawić adresy pobytu w planowanych rejonach rozmieszczenia po ewakuacji,
6. rodzice (opiekunowie) powinni włożyć do kieszeni dzieci identyfikator z informacjami o dziecku,
7. opuścić zagrożony teren i udać się do wyznaczonych miejsc zbiórek oraz zespołów ewidencyjno-informacyjnych,
8. osoby opuszczające rejony zagrożone własnymi środkami transportu powinny udać się bezpośrednio do miejsc tymczasowego zakwaterowania.

Kolejność ewakuacji

Pierwszeństwo ewakuacji powinno objąć matki i dzieci, kobiety ciężarne, osoby niepełnosprawne, osoby przebywające w zakładach opiekuńczych, domach spokojnej starości, podopiecznych opieki społecznej.

W dalszej kolejności ewakuacji zostaje poddana pozostała ludność, następnie w miarę możliwości zwierzęta oraz mienie.

Uznaje się, że ewakuacja jest zakończona, gdy cała ludność opuściła zagrożony teren i została zakwaterowana w planowanych rejonach rozmieszczenia (przyjęcia).